English

‘Apele Mac Komipiuta

Ko e komipiuta ‘Apele Mac ‘oku si’isi’i angē ‘ene laveangofua ki he ‘ohofi ko ia ‘e he ‘malware’ (polokalama kaiha’a mo kaka) ‘i he Windows PCs. Ko e mo’oni, ‘oku tokolahi e tui ki he pehē ‘oku hao e Macs mei he vailasi mo e polokalama sipai fakapulipuli, ka ‘oku ‘ikai ke mo’oni ia. ‘I he toe lahi angē hono faka’aonga’i ‘aki e Macs ki he pisinisi mo e ngāue fakatautaha, ‘oku pehē pe ki he ngaahi ‘ekitiviti founga kaka ko ia ‘oku fakatautefito ki ai hono ngāue’aki ‘e he kau hia ke nau utu ai toe ola lelei.

Lahi ‘a e ngaahi topiki ‘i he uepisaiti ko ‘eni ‘oku fakamatala felave’i mo e Macs pea ‘oku tonu pe ke ke lau ‘o ka ke ka fiema’u ke tauhi ho Mac ke malu.

Ko e konga tohi ko ‘eni ‘oku ne talanoa ki he Mac OS X, ‘ikai talanoa ia ki he ngaahi sistemi ko ki mu’a. Ke ma’u ‘a e malu’i ‘oku lelei taha, ‘oku mau fokotu’u atu ke ke fakafo’ou ma’u pe ho polokalama ki he sisitemi muimuitaha.

Ngaahi maumau ‘e malava ke hoko

  • Vailasi, sipai fakapulipuli mo e ngaahi ‘malware’ kehe.
  • Ko hono ‘ohofi ‘e he kau ‘hackers’ ko ‘enau feinga ke ma’u e ngaahi fakamatala fakafo’ituitui pe fakamatala fakapa’anga.
  • Mole ko ia ‘a e ngaahi naunau ngāue mei hono kaiha’asi, ta’etokanga’i, vela/tafea mo e ngaahi matangi fakaenatula

Founga ke malu’i ‘aki ho Mac

Tauhi ho polokalama ki he fakamuimuitaha

Faka’aonga’i e ngaahi polokalama malu fakamuimuitaha mo e sisitemi fakakomipiuta fo’ou ‘i he taimi ko ia ‘oku tukuangē mai ai ke fakatau. Pea manatu’i ko e Mac ‘oku ne lava ‘o paasi holo ‘a e vailasi ki ngaahi komipiuta kehe tatau ai pe kapau ‘oku ‘ikai ke uesia ia.

  • Vakai ki he ngaahi polokalama fakamuimuitaha ‘i he ‘System Preferences’ pea fili e ‘Software bn re Update’ pea toki fili mo e ‘Check Now’.
  • Fakapapau’i ‘oku tiki mo e ‘Check for Updates’ mo e ‘Daily’ ke fili mo ia ‘i he lisi to hifo.
  • ‘E fakapapau’i heni ‘oku ‘otometiki pe hono vakai’i ‘e ho’o komipiuta ‘a e ngaahi liliu fo’ou he ‘aho kotoa pe. ‘E fiema’u ke ke ngāue’aki e lea fufu pule ke fakahoko ‘aki ia. Ke vakai’i ta’e ‘otometiki e polokalama fakamuimuitaha, ‘alu ki he ‘Apple menu’ (ko e ki’i faka’ilonga ‘apele ki ‘olunga he tuliki hema) pea fili ai e ‘Software Update’. Ke vakai’i ma’u pe ‘oku fakahoko e ngāue ko ‘eni ma’u pe.
  • Ko hono fakatau ko ia ‘a e polokalama ‘i he ‘Apple Store’ ‘e ‘otometiki ai pe ‘ene vakai ki he polokalama fakamuimuitaha.
  • Vakai ki ha polokalama fa’ahi tolu uepisaiti ko ia ‘aki nautolu ne fa’u ke ma’u mei ai e ngaahi liliu fakamuimuitaha.
  • Ko e ngaahi liliu fakapolokalama ko ia ‘a e Microsoft ‘oku lava ‘o ‘download’ ia mei he www.microsoft.com/mac/downloads

Fakamo’ui ho ‘firewall’ (holisi vela)

  • Fakaava e ‘System Preferences’ pea lomi’i e ‘Security’; Lomi’i mo e ‘Firewall’ pea mo e ‘Start’.

Polokalama malu’i ki he ‘initaneti

  • Fakapapau’i ‘oku ‘i ai ma’u pe ha’o polokalama malu’i ki he ‘initaneti ‘oku lelei pea lava ‘o liliu ma’u pe ki he polokalama fakamuimuitaha mo ngāue. ‘Oku lahi e ngaahi kautaha ‘oku nau fakatau atu fakataha’i ‘a e ngaahi polokalama malu’i ki he ‘initaneti mo fakatau atu e polokalama fakamovetevete ‘o fa’u fakatautefito pe ki he Macs. ‘Oku ‘i ai mo e ngaahi polokalama malu’i ki he ‘initaneti ‘oku fakatau atu mo ia ta’e totongi.

Ngaahi tanaki’anga fakamatala

Ko e fakamatala ko ia ‘oku ‘i ho Mac, ‘e ‘ikai lava ke toe fetongi. Ko e toutou tanaki ko ia e ngaahi tatau ‘a ho’o teita, ‘oku lava ai hono fakapapau’i ‘oku lahi angē ho tatau he tatau ‘e taha.

Ko e iCloud ia, ko e founga talifaki malu mo e tanaki’anga fakamatala ‘i he ‘initaneti ‘a e Apple. ‘Oku ne tanaki musika, taa’, vitioo’ mo e ngaahi fakamatala fakapepa pea ne faka’atā ki he ‘u me’angāue ‘o e Apple ke ngāue’aki. Macs, iPhones mo e iPads. Ko e iCloud ‘oku sai ia ki hono tokolahi hono ngāue’aki he ‘oku ‘ikai ke fiema’u ha fu’u teita talifaki voliume ia, pea ‘oku ne ‘oatu ‘e ia e tanaki’anga ta’etotongi ‘i he limiti 5GB. Ko e toe fiema’u ha tanaki’anga teita, ‘oku totongi leva ia fakata’u ‘o fakatatau ki he voliume ‘oku tanaki.

Koe’uhi ko e fakamole ko ia ki hono talifaki ‘a e ngaahi teita ‘i he iCloud – pe kapau ‘oku tuai ho ‘initaneti fetu’utaki – te ke faka’amu angē ke ‘i ai ha’o talifaki teita ‘i loto ho komipiuta, pe ‘i he me’angāue tanaki ‘anga fakamatala ‘a e Apple pe ko e kau hu koloa kehe.

‘Oku ‘i he Macs pe ‘a e polokalama ‘oku ‘osi fa’u pe ki ai ko e Time Machine, ‘a ia ‘oku ne fa’u e ngaahi talifaki fakataimi ki he ngaahi faile ‘a ia ‘e lava leva ‘o toe fakafoki ‘i ha ‘aho ‘amui angē .

‘Oku ne toe lava ke fakafoki e sisitemi kakato (fakamo’ui e Mac mo lomi’i e Command (⌘) and R kii he taimi ko ia ‘oku kulei ai e komipiuta pe fakamo’ui mei he OS X Install DVD), fakafoki mo e ngaahi faile kehekehe, pe faile pe ‘e taha.

Fale’i mo ha ngaahi tokoni lahi angē

  • Ngāue’aki ha lea fufu ‘oku faingata’a angē mo fakafo’ou ma’u pe. Mei he OSX 10.9 (Mavericks), ko e ‘Keychain’ ‘oku ‘osi fa’u pe ki loto ki he sistemi ‘a e leafufu/login ke ne lava ‘o tala e taimi ‘oku ke fakafonu ai ‘login’ pe lesisita ‘i he Safari. ‘E toki ‘oatu ‘e ia e leafufu faingata’a te ke lava ngāue’aki mo tanaki ‘i he ‘keychain’. Ko e ngāue ko ‘eni ‘oku fakamatala’i ia fakaikiiki ‘i he ngaahi uepisaiti e ni’ihi, hangē ko e: www.imore.com/how-generate-password-icloud-keychain-and-os-x-mavericks
  • ‘I he Mac OS X, ‘oku ta’ofi e ngāue ia ‘a e ‘root user’ kae kei lava pe ‘o toki liliu. Ka ‘oku sai angē pe ke ‘oua ‘e faka’ata.
  • Ki ha toe malu’i kehe, ‘alu ki he System Preferences, fili e Security pea tiki e ngaahi me’a ‘oku fie fili ki he komipiuta: ‘E fiema’u ‘a e leafufu fakapulipuli ke fakaake ‘aki e komipiuta mei he ‘ene mohe pe mei he ‘screen saver’; Ta’ofi ‘e ‘otometiki ‘login’ (hu ki loto he komipiuta); Fie ma’u e lea fufu ke fakaava ‘aki taki taha ‘a e founga malu kotoa pe ‘oku sai’ia ai ‘i he System Preference; Hu ki tu’a he ‘osi ‘e miniti ‘e honogofulu ta’e ngāue; pea faka’aonga’i e founga malu ko ia ‘secure virtual memory’ (kouti ke malu’i ‘aki ho teita mei hono tohi mei he
  • RAM ki he fo’i misini tisi he komipiuta); Lahitaha ‘o e ngaahi me’a ko ‘eni ‘oku nau felava’i mo hono pule’i ‘o e fehu’aki ki he komipiuta ‘a kinautolu ‘oku ta’e ma’u ha mafai.
  • Fakakaukau ke fakakouti ho ngaahi faile na’a ai pe ha taimi ‘e kaiha’asi, tautautefito kapau ‘oku ke ngāue’aki e MacBook, MacBook Pro or MacBook Air. ‘e tene ta’ofi ai ke ‘oua ‘e lava pe ha taha ‘o lau ho faile. Ke fai ‘eni, ‘alu ki he System Preferences, fili e Security mo fakamo’ui e File Vault. Neongo ia, fakatokanga’i ko e ngāue’aki e
  • File Vault’ ‘e uesia ai e founga ngāue ‘o e Time Machine ki hono talifaki ho teita.
  • Ngāue’aki e Secure Empty Trash ‘i he Finder ke veteki ‘aki e ngaahi faile kuo tamate’i.
  • Kapau ‘oku ke faka’aonga’i e polokalama hangē ko e Boot Camp, Parrallels pe VirtualBox ke fakalele ‘a e sisitemi Windows, ‘oku tonu ke ke fakapapau’i ‘oku malu hangē ‘o hangē pe ko e PC angamaheni.
  • Kapau ‘oku vahevahe hono ngāue’aki ho Mac ‘e ha kakai kehekehe, fokotu’u ha’o ‘akauni mo e leafufu koe’uhi ke tauhi ho ngaahi faile ke mavahe mo malu pea ke fakataputapu’i e liliu ki he ngaahi ‘security settings’ ‘i he komipiuta. Ke fai ‘eni, ‘Alu ki he System Preferences pea fili e Accounts. Muimui ki he ngaahi fakahinohino ki hono fa’u ha ‘akauni fo’ou ki ha taha ke ngāue’aki mo e founga ki he fakangatangata mo hono pule’i ‘o ngāue’aki e ‘parental controls’
  • Fa’u ha ‘akauni pule ke taha pe. ʻOku ʻikai totonu ke ke faʻa hu ki he ʻakauni ko ʻení, ka ‘oku fie maʻu ke ke manatuʻi ʻa e hingoa ʻo e ʻakauní mo e lea fufuu. Ko e ngaahi ‘akauni angamaheni ‘oku tonu pe ke ma’u ai e ‘Allow user to administer this computer’ pea ke ‘oua ‘e fili’i.
  • Fa’u e ‘Hot Corner’ ke kamata ‘aki ho ‘screen saver’ (tonu pe ke ‘osi fokutu’u e ‘screen saver’ ke kole ma’u pe ki he leafufu). Lomi’i e Start System Preferences, pea fili e Desktop & Screen Saver. ʻOku ʻi lalo ʻi he tafaʻaki toʻomataʻú ʻa e ‘Hot Corners’. Fili’i e tuliki ke fie ma’u pea fili ‘a e Start Screen Saver mei he lisi ‘oku tukuhifo ki lalo.
    Te ke lava he taimi ni ʻo kamata ʻa e ‘screen saver’ ʻaki haʻo tekaʻi pe ʻa e mausi ki he tuliki mahuʻinga ʻo e komipiuta.

 

Ngaahi lea laukonga ‘oku ki’i mamafa ange

‘iCloud’

Ngaue’aki he ‘Apple’ ke tuku ai ha me’a pe ke ‘backup’.

‘Boot’

Koe kamata’I pe koe fakamo’ui, mopaila telefoni pe ko ‘tablet’.