English

BYOD

ʻOku ʻiloa hono ngāue’aki ‘e ho kau ngāue, kau ngāue aleapau mo e kakai kehe ʻoku ngāue ʻi hoʻo kautaha, ʻo fakaʻaongaʻi ʻenau komipiuta laptop, ngaahi me’angāue toʻotoʻo mo e m’eangāue tanaki teita to’oto’o, ʻi heʻenau ngāue ko e ʻBring your Own’. Ko ha founga ia ʻe lava ke fakatou maʻu ai ha ngaahi ʻuhinga lelei mo kovi ki he kautaha mo e tokotaha ngāue – tatau ai pe pe ʻoku ʻomi ʻa e meʻangāue ki he ngāueʻanga pe fakaʻaongaʻi mai mei ha fetu’u mama’o.

Neongo pe ko e ha e lahi hoʻo falala ki he kakai ʻoku ngāue pe fakataha mo koe, ʻoku fakatupu ʻe he ngaahi meʻangāue fakatautaha ha taha ʻo e ngaahi meʻa ʻoku tuʻu fakatuʻutamaki taha ki he malu’i ‘o e fakamatala teita ‘o ha fa’ahinga kautaha pe.

Fekauʻaki mo e tokotaha ʻoku ʻaʻana e fakamatala teita, ko hono faka’ata e kau ngāue ke fakahu e teita ‘o e kautaha ngāue ki he’enau me’ngāue fakatauta, ‘oku ‘uhinga ia ki he mole ‘a e mapule’i ‘o e teita ko ia, ‘o fakafehoanaki ia ki hano pukepuke malu pe ‘i he kautaha… hangē ko e ‘i he netiueka, ‘i he ‘Ao pe ‘i ha me’angāue to’oto’o ‘o e ngāue’anga.

Ko e me’angāue ‘a e kau ngāue ‘oku faingata’a ke monitoa fakalelei; ‘oku faingata’a ke ‘ilo ko e ha e fakamatala teita ‘oku tuku ‘o tanaki ‘i he’enau me’angāue kapau mole pe kaiha’asi; mo e taimi ko ia ‘e mavahe atu ai e tokotaha ngāue, ‘e toe faingata’a angē ai ke fakafoki mai e fakamatala teita. ʻE lava pe ke faingataʻa hono ‘encrypt’ e fakamatala fakafo’ituitui ʻi ha meʻangāue ʻa e tokotaha ngāue … ‘o fakafepaki kihe Data Protection Act. ‘Ikai ngata ai, kapau ʻoku ʻi ai ha meʻangāue fakaekita ʻoku fakaʻaongaʻi ki he ngāue, ‘e ‘i ai e feto’okaki ia pe ko hai ‘oku ne ‘omai mo totongi e tokoni fakatekinikale.

Ngaahi maumau ‘e malava ke hoko

  • Kaiha’asi ‘o e fakamatala teita ‘o e kautaha ‘e he kau ngāue
  • Uesia pea fakafeʻiloaki ʻo e ‘malware’ ki he ngaahi polokalama ʻa e kautaha ta’e ’ilo ki ai.
  • Mole fai pau ki he ngaahi lao pe tu’utu’uni angamaheni ‘o e ngaahi ngāue’anga
  • ‘Ikai lava ke tokanga’i lele e fakamole ki he tokoni fakatekinikale ki he ngaahi meʻangāue ta’e mahino’i.
  • ‘Oku lahi hono download e ngaahi faile lalahi (hangē ko e heleʻuhila) ʻo fakafou ʻi he netiueka ʻa e kautaha ‘o laka hake ia he limiti ne fakangofua.
  • Fakamole taimi ʻa e tokotaha ngāue ʻi he ngaahi uepisaiti ʻaʻahi/fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi polokalama ʻi he ngaahi meʻangāue fakaekita.
  • Ko e ‘ikai ke lava fengāue’aki e ‘u polokalama fakakomipiuta.

Fale’i fekau’aki mo e ngaahi me’angāue fakafo’ituitui ‘i he ngāue’anga

  • Fakapapauʻi pe ʻoku fie maʻu ke fakaʻata hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi naunau fakatautaha ʻi he ngāueʻanga: ʻOku ‘aonga nai ‘eni ki he kautaha, pea ko e ha hono kovi?
  • Kapau ʻoku pehē , fili pe ko e ha hono lahi ʻo e meʻa ʻoku totonu ke fakangofua ki ai hono fakaʻaongaʻi ‘o e ngaahi me’angāue fakafo’ituitui (ki he faʻahinga meʻangāue, mo hono taumuʻa, mo e tokotaha ‘oku ngāue’aki).
  • Sivi’i ke fakafuofua’i e maumau ‘e lava ke hoko pea fakapapauʻi ʻoku ʻi ai ha founga pule feʻunga ke fakasiʻisiʻi ‘aki ʻa e ngaahi maumau ki he pisinisi.
  • Fakakaukau ki he founga ki hono ngāue’aki ‘a e the Data Protection Act
  • Fakapapauʻi ʻoku fakakau ʻa hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi meʻangāue fakafo’ituitui ʻi hoʻo tuʻutuʻuni ʻoku ngāue lelei – hangē ko ʻeni ʻi he ngaahi aleapau mo e tohi tuʻutuʻuni mo e tokotaha ngāue.
  • Fakakaukau ke ngāue’aki e taha ‘o e ngaahi founga ki he tokangaʻi ʻo e me’angāue toʻotoʻo ʻoku lava ke maʻu ʻi he maketi he ngaahi ʻaho ni.