‘Ihe ‘ene pehe ‘oku matu’aki mahuinga ‘aupito e founga totonu ‘oku te ngāue ‘aki (lahi taha koe fou he founga totonu) ‘oku siofia he taimi ‘oku a’u ai kihe ‘cyber and information security’ malu’i e komipiuta, moe ‘u naaunau moe fakamatala ‘I fakapulipuli. Kapau he ‘ikai ke pehe, ‘e fakatu’utamaki leva ki ho kautaha pe koe kautaha /taautaha ‘oku ke fetu’utaki moia pea uesia kotoa ai pe mo kinautolu ‘oku fehokotaki he fakatau.
Hono fakatu’utamaki
- Koe ‘uhi koe fakamatala ‘oku ‘alu ke lahi ‘ihe tu’unga ‘anga kehekehe , tufaki ‘databases’ ‘oku ‘uhinga ia ‘oku vaivai pea lava ‘o fakapalopalema’i e tu’unga ma’olunga ‘oku ‘i ai ‘o e taha pe koe toko ua ‘ihe taimi ‘oku fakahoko ai e fakatau pea pehe foki ki he kau ngāue ‘aki
- ‘Ihe taimi pe ‘oku ‘oatu ai ha fakamatala ‘i he email pea koe ‘initaneti fou he ‘u ‘portals’ matapa, koe ongo fehokotaki ai ‘e lava ke hu lalo uaea mai ha taha ‘oku ‘ikai ‘I ai ha’ane totonu – ‘o ne fai kaiha’a pea to’o mo ho’o ‘u titeila fakapulipuli ke ngāue ‘aki ke pehe ko koe, kaiha’a pea ma’u ‘ehe ha taha ‘oku ‘ikai ha’ane totonu – ko hono ola koe hia, kaiha’a ‘ete titeila ko kita,kaiha’asi e te ‘ilo moe; u me’a ‘osi lesisita, fakamalohi, to’o ta’e fakalao, fakafehalaki e tupu, maumau’i ha aleapau, pe koe mole ‘ete ongoongolelei.
- Fakafaingofua ange e lavea e ngaahi kautaha ke he ‘ihe ‘enau kau mai he seini fakatau atu.
Fakatau pe ma’u ‘ihe founga malu
Koe founga totonu hono fakahoko e ‘e-procurement’ koe fakahoko ‘aki ha polokalama fakaonopooni fehokotaki ‘initaneti moe malu’i lelei ‘i loto ho’o kautaha. Manatu’i ma’u pe ko ho’o kakai ‘oautu koloa pe ‘oku nau fakalele hangē ko koe pe koha toe founga kehe ke vaka’ii he konga koe pe ko ha kakai tenau aleapau mo koe ki ha fakatau faka’elekitonika meia koe.
Ko ho fatongia tatau pe koe taha fakatau atu pe fakatau mai ke fakapapau’i ‘oku tuku atu founga malu fekau‘aki moe alea kihe malu ‘o e founga fakatenikale, founga moe fakahoko moe to’onga ‘o e kau ngāue.
‘Oku totonu foki keke fokotu’u pe he kamata’anga ‘iho’o hu kihe seini fefakatau’aki, mo’ui, natula moe ha lahi e malu’i ‘oku fie ma’u (‘oka ‘iai), pea te loto kiai pe ko ‘ete toe alea’i ‘o fakatatau ki he ‘ete fie ma’u fakatatau ki he ‘ete fiemau pea mo hoto kaunga ngāue ‘i he seini fefakatu’aki. Koe ‘u kautaha lalahi mahalo pe ‘e faingata’a angē enau tu’utu’uni ka ‘e kehekehe e founga ‘o fakatatau kihe lahi ho’o kautaha mo ‘ene fatongi ‘i he seini fefakatau’aki.
Teke lava pe ‘o a’u kia tu’unga fakafiemālie – taimi tatau teke vakai’i ho kau nga ngāue he seini fefakatau ‘aki – ‘i loto pe ‘i tu’a ‘ihe tokoni mai ha kakai fale’i mei tu’a. Koe fale’i ‘oku ‘oatu mei he uepisaiti ko ‘eni ‘oku ‘uhinga ia ke tokoni atu kia te koe keke mahino e feitu’u kuo pai keke siofia pea ‘oku ne ‘omi ai e falefekau’aki moe ‘u ‘elia ko ia.