Fanga kiʻi pisinisi iiki mo fu’u valevale
‘Oku ‘alu pe ‘ae taimi, kuo mafuli ‘ae ngaahi pisinisi iiki, pe kuo nau ma’u ha ngaahi fale’i ke nau liliu ‘o faka’aonga’i ‘a e ‘cloud’ ki he ‘e nau fiema’u ki he IT mo e founga ‘oku fakalele ‘aki ‘a e pisinisi, ‘o ngāue’aki e ngaahi sevesi ‘oku fakatefito ‘i he ‘cloud’ mei he ‘imeili ki he CRM, tokoni fakatauhitohi mo e faka-maketi. ‘I he founga ko ‘eni, ‘oku ke ma’u leva ai e tokoni mo e faingamalie ke faka’aonga’i ‘a e ngaahi me’a ‘oku fe’unga ‘aki ‘a e pisinisi lalahi (kau ai ‘a e malu’i ki hono fa’unga fakapisinisi). ‘Oku kei fiema’u pe keke lava ‘o sivisivi’i ‘a e ngaahi malohinga ‘o e kautaha ‘oku ke ngāue’aki, fakafuofuaʻi ‘a e mahu’inga ‘o ‘e nau fakamatala mo ke mahino’i e ngaahi fakatu’utamaki ‘oku lava ke hoko ‘i he ngāue’aki ‘ae ‘cloud’
Ngaahi fiema’u ki he kalasi
Ko ha kalasi ʻoku ne katoi ʻa e ngaahi tefito’i me’a mahuʻinga ki hono pule’i ha pisinisi, mo e
hangē koe fakapapau’i ‘oku fakahoko ‘ae ngāue kotoa ‘o fakatatau kihe taumu’a pisinisi ‘ae kautaha (governance) pehe kihe tokanga’i ‘oku fakalao ‘ae fakalele ‘oe ngāue (Compliance), ka ‘oku ‘ikai ke a’u ‘ae ako koeni kihe loloto faka-tekinakale. Ko kinautolu ʻoku nau tulifua ki he ngaahi kalasi ko ʻeni he ʻikai fie maʻu ia ke nau hoko ko ha kau mataotao fakatekinikale…ka kuo pau ke mahino kiate kinautolu ʻa e ngaahi fakakaukau fakatekinikale. Koe kalasi koeni ‘oku tefito pe ia he tokanga’i ʻo e fakatu’utamaki.
Pule’i ‘oe IT ‘ehe ngaahi kautaha takitaha
Kapau te ke tokanga’i pe ʻe koe ‘ae IT ka ʻoku ʻikai ke ʻi ai haʻo timi mateaki’i ngāue, te ke feinga ke faka loloto ʻa e ʻilo ʻi he ngaahi mala’e fakatekinikale ʻoku tokangaʻi ʻe hoʻo Potungāue. ʻOku mahuʻinga ke ʻoua naʻa tukutaha e tokanga ʻa e ʻilo ki he fakalakalaka ʻi he tekinolosia pe ko hano tekeʻi kakato e ngaahi founga.
Ngaahi fie maʻu ki he kalasi
Ko ha kalasi ʻoku ne fakapapau’i ʻe lava ke fakahaaʻi ʻe he tokotaha ngāue ha ʻilo ki he malu ʻo e fakamatala, loloto fakatekinikale ʻi he ngaahi feitu’u ngāue pea toe fakahoko foki mo ha fakataukei faka-pisinisi mo faka-tekinolosia ki hono puleʻi ʻo e ngaahi meʻa ʻoku tuʻu fakatu’utamaki. Ko e angamaheni te nau fie maʻu ʻa e ʻilo mo e ngaahi potoʻi ngāue ke fakatupulaki, tauhi, mo hokohoko atu hono vakaiʻi hoʻo ngaahi ngāue maluʻi mei he founga hono tauhi ʻo e PKI architecture mo e firewall adminstation (kau ai ʻa e IDS, SME, TOP, mo e KIʻI MOHE ʻoku fakatefito ʻi he netiueka
Kautaha lotoloto lahi angē (small-medium-sized enterprises)
Kapau ʻe puleʻi ʻe hoʻo organisation ʻa hono ngaahi polokalama pe ʻaʻana, te ke fie maʻu ke fakatupulaki ha fakakaukau tatau ʻoku fie maʻu ʻi ha kautaha.
Ngaahi fie maʻu ki he kalasi
ʻOku totonu ke fili ʻa e ngaahi kalasi ke feʻunga mo e fatongia ko hono tokangaʻi, ngāue pe mataotao-mo e/pe ko e ngaahi faka’amu fakangāue ʻa e tokotaha fakafo’ituitui. Hangē ko ʻeni, he ʻikai fie maʻu ʻe he mataotao fakatekinikale kotoa pe ke aʻusia ʻa e tuʻunga fakapule, pea ʻe lava ke fakapapau’i ʻe he ngaahi fili te nau lava ʻo fakatupulaki ʻihe ‘enau tafa’aki fakaako kuo nau fili.
Neongo pe ko e ha ‘a e tefito’i me’a ‘oku ako mei ai, ʻoku mahuʻinga ki ha taha pe ʻoku ʻi ai hano fatongia maluʻi ke ne ʻiloʻi lelei e ngaahi fakalakalaka fakatekinikale mo e akenga ʻo e fakamanamana. ʻI he ʻuhingá ni, ʻoku mahuʻinga ai ʻa e malava ko ia ke hokohoko atu e akó mo e kulupu fengāueʻaki. Ko e ngaahi tohi fakamo’oni ako he tu’unga faka-polofesinale ‘oku ne ha fakavaʻe ki hono fai ʻeni. ʻOku ʻikai ngata pe ʻi heʻenau fakatupulaki ʻa e ʻuluaki ʻilo mo e ngaahi potoʻi ngāue, ka ʻoku kau ai ha memipa kakato ki ha kulupu faka polofesinale kuo fakamoʻoniʻi hono fokotu’utu’u. ʻOku fakaava ʻe he meʻa ni ʻa e matapa ki he ngaahi ‘epoki, ngaahi meʻa naʻe hoko mo e ngaahi faingamalie fengāueʻaki ʻi ha kulupu ʻoku nau vekeveke ke nau fakatotolo’i ʻa e ngaahi meʻa fakamalu’i ʻi he funga ‘oe fe’au’auhi.
Tohi fakamo’oni ako
ʻOku ʻoatu ʻi lalo ha vakai fakalukufua nounou ki he (ISC) Kosilio ‘oe Saianisi faka-mamanilahi ke tokoni ki he malu pea ʻoku fakafuofuaʻi ʻe he kau palofesinale (IT) ʻa e meʻa ʻoku feʻunga taha mo e ngaahi fie maʻu ʻa ʻenau kautaha.
CCFP
- Ko CCFP pe ʻa e polokalama komipiuta fakatotolo pe ia ‘oku kakato ʻoku ne folahi mai ha ngaahi fakamatala fakatapau ‘a hoʻo ʻilo mo e taukei ʻi hoʻo hoko ko ha mataotao ʻi he ngaahi kautaha fakakomipiuta.
- www.isc2.org/ccfp
CISSP
- CISSP = Certified Information systems security professionals (Ngaahi fakamatala kuo fakamoʻoniʻi ʻoku maluʻi ʻe he kau palofesinale).Koe kalasi komipiuta ko ‘eni CISSP Ko e tohi fakamoʻoni angamaheni koula ia ʻoku ne fakapapauʻi hoʻo ʻilo mo e taukei ke langa hake mo puleʻi ʻa e tuʻunga malu ʻo ha organisation..
- www.isc2.org/cissp
Tokanga Taha ki ai
- ʻOku ʻomi ʻe CISSP Concentrations ha hala fakangāue ʻoku ne fakaava ha ngaahi faingamalie foʻou ʻi ha ngaahi fatongia lahi angē ʻi ha kautaha lahi angē pea fakatokanga’i ai ʻa e ngaahi taleniti tu’unga ma’olunga ʻo ha CISSP.
- www.isc2.org/concentrations
HCISPP
- HCISPP (Fakamatala ki he moʻuilelei, maluʻi mo e totonu fakafo’ituitui ‘ae tokotaha ngāue).
Ko e HCISPP pe ʻa e tohi fakamoʻoni ʻoku ne fakamahinoʻi hoʻo tefitoʻi lavame’a ʻi he malu mo e totonu fakafoʻituitui ke maluʻi ʻa e fakamatala ki he mo’ui lelei. - www.isc2.org/hcispp
CSSLP
- Koe CSSLP pe ʻa e tohi fakamoʻoni ʻoku ne fakapapauʻi hoʻo ʻilo mo e taukei ʻi he ngaahi founga fakalakalaka ʻo e polokalama.
- www.isc2.org/csslp
SSCP
- Ko e SSCP ko e kamata’anga lelei taha ia ki ha fakamatala ngāue maluʻi pe tanaki loua atu ‘ae maluʻi ki hoʻo ngāue tukupau koe mataotao faka-tekinolosia.
- www.isc2.org/ sscp
(ISC) ko e sino lahi taha ia ʻo e memipasipi ʻoku ʻikai ʻaonga ki he memipasipi ʻo e fakamatala kuo fakamoʻoniʻi mo e polokalama fakakomipiuta ko e kau palofesinale maluʻi. ʻOku fekau’aki ia moe founga maluʻi faka-palofesinale ʻo e fakamatala (CISSP) mo e concentrations ʻoku fekauʻaki mo ia pea mo ha ngaahi fie maʻu fakatekinikale mo ngāue fakapule kehe, pea pehe ki hono fakapapauʻi ʻoku hokohoko atu ʻa e ʻilo faka muimuitaha ʻo fakafou ʻi he hokohoko atu ʻo e ako faka palofesinale.