English

Fekumi ‘i he ‘initaneti

ʻI he fakautuutu ko ia e lahi ʻo e naunau fakamatala ʻi he ʻInitaneti, ʻe lava ke maʻu ai ha faʻahinga fakamatala pe ʻoku ke fie maʻu kae fekumi ‘i he misini kumi hangē ko e Google mo e Yahoo! ‘Ikai ngata pe ‘i he ngaahi lelei ‘oku ‘omi ‘i he ngaahi fekumi, ka ‘oku ‘i ai pe mo e ngaahi maumau ‘e malava ke hoko.

Ngaahi maumau ‘e malava ke hoko

  • Fakafei’iloaki ki hea ngaahi naunau ‘oku ala
    fakalotomamahi, pe taʻefakalao.
  • ‘Ilo ‘e he kautaha ‘oku ne ‘a’ana ‘a e misini fekumi he ‘initaneti ho ngaahi ‘ekitiviti

Fekumi ‘i he founga ‘oku malu

  • ʻIloʻi e founga hono fakaʻaongaʻi ʻo e ngaahi meʻasivi ki he fekumi he ‘initaneti. ʻE lava ke maʻu ʻeni ʻo fakafou ʻi he ʻAdvanced Search ʻ, ʻ settings ʻ pe ko ha fehokotakiʻanga tatau ʻoku maʻu ʻi he ngaahi misini fekumi. Koe ngaahi meʻasivi ia ‘e ni’ihi ki he misini fekumi ʻoku ne manatuʻi ‘e ia ʻa e ‘settings’ ʻi he vahaʻa ʻo e ngaahi taimi fekumi, ‘o kapau ‘oku ke hu ki misini ʻi he taimi kotoa pe ʻoku ke fekumi ai. Kapau ʻoku ʻikai ke ke hu ki loto, te ke lava ʻo pehe ʻoku ʻikai fakamoʻui ʻa e ‘filter’ (me’asivi). Te ke lava maʻu pe ʻo lomiʻi ʻi he ‘settings’ ʻo e filter ke vakaiʻi hono tuʻunga.
  • ʻOku ʻi ai foki ha ngaahi misini fekumi ʻe niʻihi ʻoku nau fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi peesi fakatokanga ke fakatokanga atu, ‘oku teu ke ke ma’u ha ngaahi ola ‘oku lava ma’u ai, pe ha fehokotaki ki ha ngaahi me’a ‘oku fakatu’utamaki. He ʻikai taʻofi ʻe he ngaahi meʻa ni ia ʻa e hu ki he ngaahi saiti, ka te ke lava ai ʻo fai ha fili ke ʻiloʻi pe te ke ʻaʻahi ki ai.
  • Ko e founga ʻe taha ke malu’i ‘aki koe mei he ngaahi uepisaiti ‘oku fakatupu ‘ita pe ta’efakalao, ko hono fokotu’u ha ‘filtering software’ (polokalama sivi) ‘i ho’o komipiuta.
  • ʻOku angamaheni ʻaki hono ʻoatu ʻe he ngaahi misini kumi ha fili ʻi he vahaʻa ʻo ha fekumi fakalotofonua pe fakaemamani lahi.
  • Fakapapauʻi ʻoku ke fakaʻaongaʻi ʻa e ngaahi foʻi lea ʻoku tonu hono kumi (ngaahi lea mo e kupuʻi lea) kae lava ke fakafoki atu ʻa e ngaahi ola totonu taha, pea fakaʻehiʻehi mei hono ngāue ’aki e ngaahi meʻa ʻoku ʻikai ke fiemaʻua.
  • Fakapapauʻi ʻoku ke fakaʻaongaʻi ʻa e sipela ‘oku tonu: naʻa mo e kihiʻi fehalaaki siʻisiʻi te ne lava ʻo fakafoki atu ʻa e ngaahi ola ʻoku ʻikai ke fiemaʻua.
  • Manatuʻi ʻoku ʻikai ke falalaʻanga ʻa e fakamatala kotoa ʻi he ngaahi uepisaiti ʻoku fakafoki mai ʻi he ngaahi fekumi.
  • Manatuʻi ʻoku ʻi ai ha ngaahi ola ʻe niʻihi ʻo e fekumi ʻoku totongi ʻe he ngaahi kulupu ke paotoloaki ʻaki ʻenau koloa pe sevesi, koeʻuhi ke tokoni ‘a e ola ‘o e fekumi kiate ki nautolu. ʻE lava ke ʻiloʻi ʻeni ʻaki e ngaahi lea hangē ko e ‘Ad ’, pe ‘Sponsored Results’ pea ʻoku faʻa ʻasi ia ʻi ʻolunga pe ‘i he peesi kaeʻi he kolomu ʻi he tafaʻaki toʻomataʻu ʻo e peesi.

Meʻa ke fai kapau te ke fehangahangai mo ha me’a taʻefakalao

  • Kapau te ke maʻu ha meʻa ʻoku ke pehe ʻoku taʻefakalao hangē ko e racist, ngaahi meʻa fakatautoitoi, pe ngaahi fakamatala fehiʻa, ʻoku totonu ke ke lipooti ʻeni ki he kau polisi.

Ke ke toe vakai foki ki he...